W obliczu rosnącej popularności pożyczek lombardowych i niestety nieuczciwych praktyk z tym związanych polski ustawodawca postanowił uregulować kwestię działalności lombardowej. Ustawa z dnia 24 kwietnia 2023 r. o konsumenckiej pożyczce lombardowej, która weszła w życie 7 stycznia 2024 r., wprowadziła szereg nowych wymogów i obowiązków dla przedsiębiorców. Celem tych zmian jest ochrona konsumentów i zapewnienie większej przejrzystości oraz bezpieczeństwa transakcji. Jakie są kluczowe aspekty tej regulacji i co oznaczają dla przedsiębiorców oraz klientów lombardów? Wyjaśniamy poniżej.

 

Pożyczka lombardowa — cel wprowadzenia ustawy

 

Nowa ustawa o konsumenckiej pożyczce lombardowej wprowadza zdecydowane zmiany w sposobie funkcjonowania lombardów. Jej głównym celem jest zabezpieczenie konsumentów przed stosowaniem przez lombardy nieuczciwych praktyk. Ustawa ta ma za zadanie zrewolucjonalizować dotychczas obowiązujące zasady prowadzenia działalności lombardowej. 

 

Pożyczka lombardowa — jakie są przyczyny wprowadzenia nowych regulacji?

 

Nie da się ukryć, że w ostatnich latach wyraźnie wzrosła popularność pożyczek udzielanych pod „zastaw” (pożyczek lombardowych). Jak wynika z danych Związku Przedsiębiorstw i Pracodawców, z usług lombardów korzystało 14% Polaków. Nie zawsze była to kwestia wyboru. Dla wielu to utrata pracy lub wzrost cen spowodowały konieczność korzystania z pożyczki lombardowej. Banki, z ich restrykcyjnymi wymogami, często odmawiały pomocy, zostawiając lombardy jako ostatnią deskę ratunku.

 

Jednakże, w tej potrzebie kryje się także cień nieuczciwości. Niektórzy przedsiębiorcy, unikając formalności rejestracyjnych, operują poza granicami prawa, omijając regulacje i stwarzając przestrzeń dla nadużyć. Problemem jest nie tylko brak transparentności w umowach, gdzie klauzule o ochronie danych osobowych są często pomijane, ale także nieuregulowane zasady sprzedaży zastawionych przedmiotów. Kiedy wartość przedmiotu przewyższa dług, brak jasnych reguł rozliczenia staje się źródłem potencjalnych nadużyć.

 

Niezrozumiałe stają się również zasady kalkulacji kosztów pożyczek. Informacje przekazywane ustnie nie zawsze pokrywają się z tym, co zawarte jest w umowach, a stawki odsetek, czasem sięgające 1,5% dziennie, wykraczają poza granice prawa, naruszając przepisy o maksymalnych kosztach pożyczek. Do tego, wirtualne umowy, zawierane na odległość, pozostają bez należytego zabezpieczenia, otwierając furtkę do kolejnych niejasności i problemów.

 

Jakie rozwiązania wprowadza ustawa?

 

Nowa ustawa o konsumenckiej pożyczce lombardowej wprowadza szereg rozwiązań mających na celu uregulowanie rynku lombardowego w Polsce. Oto kluczowe zmiany, które zostały wprowadzone:

 

• Uregulowanie zasad wykonywania działalności lombardowej — ustawa precyzuje, jakie warunki muszą być spełnione, aby móc legalnie prowadzić działalność lombardową. To oznacza wprowadzenie jasnych i ścisłych przepisów dotyczących zakładania i prowadzenia lombardów, co ma na celu zwiększenie transparentności branży i ochronę konsumentów;
• Uregulowanie zasad i trybu zawierania umów konsumenckiej pożyczki lombardowej oraz umów sprzedaży przedmiotu zabezpieczenia lombardowego — Ustawa wprowadza standardy dotyczące formy i treści umów pożyczek lombardowych oraz umów dotyczących sprzedaży zabezpieczenia lombardowego. Dzięki temu konsumenci będą lepiej informowani o warunkach umowy, co przyczyni się do zwiększenia ich bezpieczeństwa prawno-finansowego;
• Uregulowanie praw i obowiązków konsumenta związanych z umową konsumenckiej pożyczki lombardowej — ustawa określa prawa, które przysługują konsumentom w ramach umowy pożyczki lombardowej, oraz obowiązki, jakie na nich ciążą. Zapewnia to ochronę konsumentów przed nieuczciwymi praktykami oraz umożliwia im lepsze zrozumienie swojej pozycji prawnej;
• Uregulowanie praw i obowiązków przedsiębiorców wykonujących działalność lombardową i skutków ich uchybienia — przepisy ustalają wymagania wobec przedsiębiorców prowadzących lombardy, w tym obowiązki informacyjne, sposób kalkulacji kosztów pożyczek oraz procedury dotyczące zabezpieczenia pożyczek lombardowych. Ustawa przewiduje również sankcje za nieprzestrzeganie jej przepisów, co ma na celu eliminowanie nieuczciwych praktyk na rynku lombardowym.

 

Nowe regulacje dotyczące działalności lombardowej — jakie przepisy obowiązują przedsiębiorców?

 

Wprowadzenie nowych przepisów dotyczących działalności lombardowej niesie ze sobą istotne zmiany dla przedsiębiorców działających w tej branży. Ustawa o konsumenckiej pożyczce lombardowej ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa i przejrzystości usług lombardowych, wprowadzając szereg regulacji, które przedsiębiorcy muszą spełnić. Oto kluczowe wymagania:

 

• Forma prawna działalności — od 7 stycznia 2024 roku działalność lombardowa może być prowadzona wyłącznie w formie spółki kapitałowej. To wymaga od przedsiębiorców jednoosobowych przekształcenia działalności w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością lub inną formę spółki kapitałowej;
• Rejestracja — wszystkie lombardy muszą być zarejestrowane w rejestrze prowadzonym przez Komisję Nadzoru Finansowego. To krok niezbędny do legalnego prowadzenia działalności;
• Kapitał zakładowy — ustawa wymaga ustanowienia kapitału zakładowego spółki na poziomie co najmniej 50 000 zł, co ma zapewnić większą stabilność finansową przedsiębiorstw;
• Kontrola — działalność lombardowa będzie podlegać kontroli Inspekcji Handlowej, co ma na celu zapewnienie zgodności z przepisami prawa i ochronę konsumentów;
• Ochrona konsumenta — ustawa wprowadza szereg regulacji mających na celu ochronę praw konsumentów, w tym wymóg pisemnego zawarcia umów pożyczki lombardowej, jasne określenie kosztów pożyczki, możliwość odstąpienia od umowy zawartej na odległość w terminie 7 dni, a także ograniczenie maksymalnych kosztów pozaodsetkowych;
• Obowiązki informacyjne — przed zawarciem umowy konsumenckiej pożyczki lombardowej, przedsiębiorca musi poinformować konsumenta o wielu aspektach działalności, w tym o firmie, siedzibie, numerze rejestrowym, a także szczegółach dotyczących pożyczki;
• Zasady sprzedaży przedmiotu zabezpieczenia — ustawa reguluje również procedury sprzedaży przedmiotu zastawu, w tym wymóg przeprowadzenia aukcji elektronicznej i rozliczenia z konsumentem nadwyżki uzyskanej ze sprzedaży.

 

Kary finansowe za niezastosowanie się do nowych przepisów

 

Niezastosowanie się do nowych wymogów może skutkować nałożeniem surowych kar finansowych na przedsiębiorców.

 

Jak kształtują się owe kary finansowe?

 

• Brak wpisu do rejestru przedsiębiorców — kara grzywny do 500 tys. zł;
• Brak informacji o prowadzeniu działalności lombardowej w reklamie — kara grzywny do 50 tys. zł;
• Naruszenie przepisów dotyczących sprzedaży przedmiotu zabezpieczenia — kara grzywny do 100 tys. zł;
• Nieprawidłowe określenie ceny wywoławczej przedmiotu zabezpieczenia — kara grzywny do 100 tys. zł;
• Niedokonanie zwrotu nadwyżki kwoty uzyskanej ze sprzedaży przedmiotu zabezpieczenia konsumentowi — kara grzywny do 100 tys. zł.

 

Te regulacje mają na celu nie tylko ochronę konsumentów, ale i zapewnienie uczciwej konkurencji na rynku usług lombardowych. W związku z tym przedsiębiorcy powinni niezwłocznie zacząć proces dostosowywania się do nowych przepisów, aby uniknąć sankcji prawnych i zapewnić zgodność swojej działalności z ustawą.

 

Podsumowanie

Nowa ustawa o konsumenckiej pożyczce lombardowej stanowi istotny krok w kierunku zwiększenia bezpieczeństwa i uczciwości transakcji lombardowych. Wprowadza ona szereg wymogów, które mają na celu ochronę konsumentów przed nieuczciwymi praktykami oraz usprawnienie działalności lombardowej. Przedsiębiorcy muszę więc jak najszybciej dostosować się do nowych przepisów, co wymaga nie tylko zmian organizacyjnych, ale również zrozumienia nowych obowiązków i odpowiedzialności. Zaleca się, aby każdy przedsiębiorca prowadzący lub planujący prowadzenie działalności lombardowej skonsultował się z profesjonalnym prawnikiem, aby zapewnić pełną zgodność z ustawą i uniknąć rygorystycznych kar za jej nieprzestrzeganie.

Jeśli masz pytania dotyczące dostosowanie prowadzonej przez siebie działalności lombardowej do nowych przepisów, potrzebujesz dokonać weryfikacji aktualnych dokumentów, lub/i wdrożyć nowe regulacje — zapraszamy do kontaktu z naszą Kancelarią!