Nagłówki artykułów i gazet mówią o nowelizacji, która definitywnie zakończy erę użytkowania wieczystego. Czy aby na pewno?

W 2019 r. pierwszy etap likwidacji użytkowania objął grunty zabudowane na cele mieszkaniowe- aktualna nowelizacja dotyczy pozostałych gruntów.
Prawo złożenia wniosku o wykup- będzie przysługiwało przedsiębiorcom, spółdzielniom mieszkaniowym czy osobom fizycznym- np. takim, które mają garaż.
Termin na złożenie wnioski jest stosunkowo krótki- 12 mcy od wejścia w życie ustawy.
Ustawa nie przewiduje konsekwencji dla wniosków złożonych po terminie, przy czym należy założyć, że w takim przypadku organy nie będą musiały się do wniosku przychylić. Co ciekawe- i w sumie chyba niezbyt zaskakujące- nie ma w ustawie terminu dla organu- na reakcję na wniosek czy zawarcie umowy sprzedaży.
Co istotne- przekształcenie nie będzie odbywało się automatyczne, konieczny jest ww. wniosek- i co do zasady organy nie będą mogły odmówić wykupu.

Nowelizacja wyłącza spod jej zastosowania grunty:
• oddane w użytkowanie wieczyste po dniu 31 grudnia 1997 r.;
• takie wobec których użytkownik wieczysty nie wykonał zobowiązania określonego w umowie o oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste;
• grunty położonych na terenie portów i przystani morskich
• grunty na prowadzenie rodzinnego ogrodu działkowego
• grunty niezabudowane
• takie, wobec których toczy się postępowanie o rozwiązanie umowy o oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste
• grunty Skarbu Państwa powierzone Krajowemu Ośrodkowi Wsparcia Rolnictwa, Agencji Mienia Wojskowego, Lasom Państwowym czy parkom narodowym.

Moją największą wątpliwość budzi kwestia wyłączenia gruntów oddanych w użytkowanie po 31.12.1997 r.- bo takich jest w mojej ocenie znacząca ilość. Jako uzasadnienie takiego ograniczenia podaje się kwestie tego, że w 1997 r zostało przyznane niektórym użytkownikom prawo do przekształcenia na korzystnych warunkach, a także to że po 1997 r transakcje miały charakter wolnorynkowy.
Podobnie sprawa ma się z gruntami zabudowanymi- wielu przedsiębiorców ma grunty zabudowane i niezabudowane- przy czym próba zabudowania uch w 12 miesięcy, tylko dla samego skorzystania z prawa wykupu- może okazać się niemożliwa organizacyjnie ale też nieopłacalna finansowo.

Cena wykupu ustalana jest inaczej dla gruntów Skarbu Państwa i JST, ale nowelizacja nie przewiduje możliwości zaliczenia dotychczasowych opłat za użytkowanie na cenę końcową. Istnieje też przestrzeń na uzyskanie bonifikaty i pomocy de minimis – dozwolonego wsparcia publicznego.

Nowelizacja zawiera tak wiele wyłączeń podmiotowych i przedmiotowych, które powodują, że sporym nadużyciem jest twierdzenie, że wraz z nowelizacją kończy się użytkowanie wieczyste.

NOWELIZACJA W PIGUŁCE

W jakim terminie?
12 mcy od dnia wejścia w życie ustawy tj. od dnia 31 sierpnia 2023

Dla kogo?
Przedsiębiorcy, osoby fizyczne, spółdzielnie mieszkaniowe.

Jakie nieruchomości wykluczone?
• oddane w użytkowanie wieczyste po dniu 31 grudnia 1997 r.;
• takie wobec których użytkownik wieczysty nie wykonał zobowiązania określonego w umowie o oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste;
• grunty położonych na terenie portów i przystani morskich
• grunty na prowadzenie rodzinnego ogrodu działkowego
• grunty niezabudowane
• takie, wobec których toczy się postępowanie o rozwiązanie umowy o oddanie tej nieruchomości w użytkowanie wieczyste
• grunty Skarbu Państwa powierzone Krajowemu Ośrodkowi Wsparcia Rolnictwa, Agencji Mienia Wojskowego, Lasom Państwowym czy parkom narodowym.

Cena?
A. Te które stanowią własność Skarbu Państwa:
1) w przypadku zapłaty ceny jednorazowo – dwudziestokrotność kwoty stanowiącej iloczyn dotychczasowej stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego oraz wartości nieruchomości gruntowej określonej na dzień zawarcia umowy sprzedaży;
2) w przypadku rozłożenia ceny na raty – dwudziestopięciokrotność kwoty stanowiącej iloczyn dotychczasowej stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego oraz wartości nieruchomości gruntowej określonej na dzień zawarcia umowy sprzedaży.
B. Te które są własnością jednostek samorządu terytorialnego
1) cena nie niższa niż dwudziestokrotność kwoty stanowiącej iloczyn dotychczasowej stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego oraz wartości nieruchomości gruntowej określonej na dzień zawarcia umowy sprzedaży, jednak nie wyższej niż wartość nieruchomości gruntowej określona na dzień zawarcia umowy sprzedaży.