Nieautoryzowane transakcje płatnicze to w dobie cyfryzacji coraz większy problem dla użytkowników kart kredytowych i debetowych. Kradzież danych, phishing czy skimming — to tylko kilka z metod, jakimi posługują się oszuści, aby zdobyć dostęp do środków na kontach bankowych. Kiedy zauważysz, że z Twojego konta zniknęły pieniądze bez Twojej zgody, naturalnie pojawia się pytanie: czy bank ma obowiązek zwrócić nam skradzione środki? W artykule przyjrzymy się, jakie masz prawa jako konsument, jakie obowiązki mają instytucje finansowe, a także co musisz zrobić, aby odzyskać pieniądze.

Czym jest nieautoryzowana transakcja płatnicza?

Nieautoryzowana transakcja płatnicza to operacja wykonana bez zgody posiadacza konta. Może to być przelanie środków na inny rachunek, wypłata gotówki z bankomatu czy płatność kartą, którą ktoś przejął nielegalnie. Najczęściej dochodzi do nich na skutek kradzieży danych uwierzytelniających lub oszustwa.

Jak działają oszuści?

Oszustwa mogą przybierać różne formy. Często oszuści podszywają się pod pracowników banków, wysyłają fałszywe SMS-y z linkami do zapłaty zaległości, czy udają kupujących na platformach internetowych. Główne metody działania to:

• Spoofing — podszywanie się pod numer infolinii banku.
• Phishing — wysyłanie fałszywych wiadomości e-mail lub SMS z linkami do stron podszywających się pod banki, lub inne instytucje finansowe.
• Vishing — telefoniczne wyłudzanie informacji, często w połączeniu ze spoofingiem.

Co zrobić, gdy zauważysz nieautoryzowaną transakcję?

• Natychmiast zgłoś sprawę do banku — jak najszybciej skontaktuj się z bankiem i zgłoś nieautoryzowaną transakcję. Zastrzeż kartę płatniczą i zmień hasła do konta.
• Zgłoś przestępstwo na policji. 
• Złóż reklamację w banku — opisz sytuację i załącz dowody.

Obowiązki banku w przypadku nieautoryzowanej transakcji

Zgodnie z dyrektywą PSD2, banki mają obowiązek zwrócić kwotę nieautoryzowanej transakcji najpóźniej do końca następnego dnia roboczego po stwierdzeniu braku autoryzacji. Istnieją jednak wyjątki:

• Uzasadnione podejrzenie oszustwa — bank może odmówić zwrotu, jeśli podejrzewa, że zgłoszenie jest próbą oszustwa.
• Zgłoszenie po upływie 13 miesięcy — bank nie musi zwracać pieniędzy, jeśli zgłoszenie nastąpiło po upływie 13 miesięcy od obciążenia rachunku.

Odpowiedzialność konsumenta

Konsument jest odpowiedzialny za zachowanie ostrożności w zabezpieczaniu swoich danych uwierzytelniających. W przypadku rażącego niedbalstwa bank może odmówić zwrotu środków lub zażądać ich zwrotu po dokonaniu wypłaty, dlatego:

• Nie udostępniaj swoich danych logowania.
• Nie instaluj oprogramowania z nieznanych źródeł.
• Zabezpiecz urządzenia używane do bankowości internetowej.

Wsparcie ze strony instytucji

Jeśli masz spór z bankiem, możesz liczyć na wsparcie m.in.:

• Rzecznika Finansowego — pomoże w mediacjach z bankiem, a także w postępowaniu sądowym.  
• Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) – może przeprowadzić postępowanie wyjaśniające. 

Jak zabezpieczyć swoje konto bankowe?

Aby uniknąć utraty środków z konta, warto pamiętać o kilku podstawowych zasadach:

• Nigdy nie udostępniaj danych logowania — bank nigdy nie poprosi Cię o login i hasło.
• Unikaj klikania w podejrzane linki — zawsze weryfikuj wiadomości od dostawców usług.
• Używaj silnych haseł, włącz dwuetapową weryfikację w bankowości internetowej i regularnie aktualizuj oprogramowanie.

Podsumowanie

Nieautoryzowane transakcje płatnicze to poważny problem — zarówno dla konsumentów, jak i banków. Znajomość swoich praw i obowiązków, a także szybkie działanie mogą pomóc w odzyskaniu skradzionych środków. Pamiętaj, aby zawsze dbać o bezpieczeństwo swoich danych uwierzytelniających i zachowywać czujność. Banki mają obowiązek zwrócić pieniądze, jeśli transakcja została wykonana bez Twojej zgody, ale Twoim zadaniem jest zabezpieczenie dostępu do konta i szybkie reagowanie w przypadku problemów.

Jeśli masz więcej pytań dotyczących nieautoryzowanych transakcji płatniczych — zapraszamy na indywidualną poradę prawną w naszej Kancelarii.